Czynnik reumatoidalny to grupa autoprzeciwciał, które są skierowane przeciw immunoglobulinom, czyli własnym białkom organizmu. Wspomniany czynnik jako marker serologiczny wykorzystywanym m.in. do diagnostyki chorób reumatoidalnych i tkanki łącznej. Badania RF z krwi wskazane są, gdy występują takie objawy jak ból i sztywność stawów, ograniczona ruchomość, a także przy ubytkach chrząstek i kości, obrzękach. Poleca się je również osobom z guzkami, podskórnymi, suchością skóry, wysypkami lub bólami mięśni. Czynnik ten jest też oznaczany do monitorowania skuteczności terapii u chorujących na reumatoidalne zapalenie stawów.
Czynnik reumatoidalny – norma
Wynik RF może zostać określony jakościowo – wówczas widnieje na nim informacja, czy we krwi znajdują się przeciwciała. Prawidłowy poziom nie powinien przekraczać 40 IU/ml. Wartości referencyjne określone zostają przez laboratorium i nimi należy się kierować.
Czynnik reumatoidalny występuje fizjologicznie u nawet 20% populacji, szczególnie u osób w starszym wieku. Nie musi świadczyć o rozwoju choroby. Choć zazwyczaj podwyższone RF we krwi związane jest z reumatoidalnym zapaleniem stawów, może także dotyczyć takich schorzeń jak:
- toczeń rumieniowaty układowy,
- sarkoidoza,
- zespół Sjögrena,
- twardzina układowa,
- przewlekłe choroby wątroby,
- zapalenie wielomięśniowe i skórno-mięśniowe,
- niektóre zakażenia wirusowe m.in. HIV, różyczka, grypa, świnka,
- białaczka, nowotwór jelita grubego,
- krioglobulinemia,
- infekcje bakteryjne i wirusowe np. kiła, gruźlica lub malaria,
- inne choroby nerek, wątroby, płuc,
- zespół Sharpa.
Badanie czynnika reumatoidalnego
Badanie polega na tym, że krew RF pobierana jest z żyły łokciowej pacjenta. Do gabinetu należy zgłosić się na czczo w godzinach porannych. Przed wkłuciem zalecane jest odpocząć przez 15 minut. Dzień wcześniej nie można pić alkoholu. Ujemny wynik badania może być związany z tym, że na początku choroby RZS, remisji lub uśpienia, ilość przeciwciał jest za mała, by je wykryć, dlatego diagnoza musi być konsultowana z lekarzem, czasem badanie wykonywane jest kilkukrotnie.